انسان و طبیعت

فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۱۲ و ۱۳

. معماری چون مظهر فرهنگ .

فرهنگ فصل تمایز انسان و سایر موجودات زنده است. به تعبیر انسان شناسان فرهنگ آن چیزی است که انسان به طبیعت می‌افزاید. این افزودنی‌ها می‌توانند واکنشی به عوامل طبیعی باشند ولی همچنین می توانند به واسطه عوامل فوق طبیعی تحریک شده باشند. بنابراین زمانی که می‌خواهیم با نگاهی زیست‌شناسانه به انسان‌شناسی بنگریم و به این پرسش پاسخ دهیم که کدام متغیرها موجب می‌شود فرهنگ یک قوم با قوم دیگر، فرهنگ انسان‌های ساکن یک سرزمین با سرزمین دیگر، فرهنگ انسان‌های یک برهه زمانی با برهه‌ای دیگر تفاوت داشته باشد؟ باید درک درستی از نسبت میان طبیعت، انسان و فرهنگ داشته باشیم. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وسوم . زمستان۱۳۹۳ . صفحات ۳۷ تا ۴۳

. در نسبت هویت و محیط . گفت‌وگوی حسین شهرابی با فرهاد احمدی .

نسبت میان ساحات مختلف هویتی یک سرزمین و محیط چیست؟ چند و چون این نسبت چگونه مختصات فضاهای شهری و آثار معماری خرد و کلان آن سرزمین را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد؟ دغدغۀ هویت فرهنگی و هویت شهری در میان معماران ایرانی تا چه اندازه جدی است؟ پاسخ به این دغدغه‌ها را در کجا می‌توان جست؟ بازگشت به گذشته، گذشت از آن و یا گزیدن راهی دیگر؟ فرهاد احمدی در طول گفت‌وگوی خود با حسین شهرابی ، دربارۀ نسبت میان هویت و محیط، دغدغه‌های خود نسبت به وضعیت حاکم بر معماری ایران را حول چالش‌های ذکرشده مطرح کرده است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۱۰۲ و ۱۰۳

. فروپاشی . چگونه جوامع راه فنا یا بقا را برمی‌‌‌‌‌‌‌‌ گزینند .

موضوعِ این مقاله معرفیِ کتابِ فروپاشی نوشتۀ جرد دایموند است که آن را فریدون مجلسی، مترجمِ کتاب، نوشته. کتاب فروپاشی داستانِ جوامعِ متمدنی است که تحت تأثیرِ استفادۀ نادرست از طبیعت و محیط زیستشانْ نابود شده‌اند و از آنها فقط ساختمان‌ها و اجسامِ دورانِ طلاییشان به یادگار مانده است. نویسنده در کتاب به سرزمین‌های پراکنده در سطح زمین پرداخته، سرزمین‌هایی با نحوۀ زیستِ متفاوت؛ اما آنچه ثابت است نحوۀ برخورد انسان با طبیعت و محیطِ زیستِ خود است. هر کجا که انسان دست به تخریب یا بهره‌برداریِ بیش از توانِ طبیعت زده است، نابودی و فروپاشی اتفاق افتاده. این کتاب تاریخِ زیستِ مردمان و تمدن‌های پیشین را بازگو می‌کند‌؛ اما گویی در واقع آیندۀ جوامع و تمدن‌های امروزی را پیش‌بینی می‌کند که با تخریب زمین روی به سوی نابودی و فروپاشی دارند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۱ تا ۵

. سخن سردبیر . بحران شناخت .

امروز، آنچه بعد از به‌کار بردن واژه «‌‌بحران» به ذهن متبادر می‌شود، بیش‌تر بر تهدیداتی دلالت دارد که عموماً نشئت‌گرفته از پدیده‌های خارج از رفتار روزمره طبیعت یا فجایع انسانی ناشی از منازعات جهانی و منطقه‌ای هستند.نظام طبیعت میلیون‌ها سال رفتار کون‌و‌فسادی خود را دنبال کرده و از پس هر زایش و مرگ در جریان تکامل قدمی به پیش نهاده است. زمین زنده است. می‌جوشد، می‌لرزد، شکفته می‌شود و سرد و گرم می‌شود. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۷۴ و ۷۵

. خانه زمین . بیانگ سو چو .

«خانۀ زمین» در ‌واقع خانه‌ای متعلق به آسمان است. خانه‌ای در گرامی‌داشت یون دونگ جو، شاعر کره‌ای که شعرهای زیبایی دربارۀ آسمان و زمین و ستاره‌ها سروده است. این خانه بر رابطۀ کهن و بدوی طبیعت و انسان متمرکز شده و در پروسۀ طراحی و ساخت توجه بسیار دقیقی به بازده ساختمانی و حواس جسمانی ما در‌نظر داشته است... ... ادامه
هویت و توسعه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۱۵ تا ۲۱

. هویت و توسعه: گفتاری از سیدمحمد بهشتی .

سیدمحمد بهشتی با طرح دوگانۀ منابع زیستی-موانع زیستی و بالقوه یا بالفعل بودن آنها، تعامل انسان و محیط را در سه دسته طبع اهلی، طبع شکارچی و طبع پرستار تقسیم‌بندی کرده است. یعنی در هر سرزمین با توجه به نوع محیط زیست آن از جنبه بالقوه یا بالفعل بودن منابع و موانع آن یکی از این سه طبع پرورش می‌یابد تا زندگی در آن محیط به پایداری و تعادل برسد. از نظر ایشان در سرزمینی مانند ایران طبع پرستار را پرورش داده است حفظ این تعادل بغرنج‌تر از مناطق دیگر است؛ به ویژه در دوران امروز که محیط زندگی مصنوعی‌تر شده و همچنین از طبع شکارگر که ریشه در اروپا دارد تأثیر زیادی گرفته‌ایم. ... ادامه