یکی از معدود جاهایی که می‌توان شاهد به‌ثمر‌رسیدن تلاش مردم برای تغییر و بهبود وضعیت زندگیشان بود، بدون شک خیابان انوشه اهواز است. خیابانی منشعب از میدان دانشگاه اهواز که اگر شب‌ها سری به آن بزنید ــ فرقی نمی‌کند تابستان باشد یا زمستان، مهم این است که شب باشد ــ با خیابانی سرزنده، پرنور و پررفت‌و‌آمد مواجه می‌شوید که این روزها به یکی از جاذبه‌های شهر اهواز نیز بدل شده است. اهواز شهر کلیدی استان خوزستان است که به‌واسطه حضور نفت و نیز به‌عنوان مرکز سیاسی ـ اقتصادی ـ صنعتی استان پس از شوشتر، تنوع جمعیتی و قومی خوزستان را در خود جای داده است. اگرچه سابقه مدنیت آن به اندازه شوشتر نیست اما در زندگی جاری شهری اهواز می‌توان نمونه‌هایی را از تلاش برای شکل‌دهی به هویت شهری مختص اهواز یافت و تجربه لشکرآباد یک نمونه موفق در این زمینه است.
خیابان انوشه در لبه محله لشکرآباد قرار دارد که پیش‌تر، در میان مردم شهر وجهه خوبی نداشته است. گفته می‌شود به علت ناامنی‌هایی که اراذل و اوباش در این محله به‌وجود می‌آوردند، تصویر مخدوشی از محله در ذهن اهالی شهر شکل‌گرفته که تا به امروز باقی مانده است. علاوه‌بر‌این، خرید و فروش مواد مخدر در این محل نیز در ایجاد چنین تصویری از محله بی‌تأثیر نبوده است. ساکنان اصلی و فعلی این محله عرب‌هایی هستند که تا پیش از این وضع مالی خوبی نداشتند اما با وجود این‌که در محله ناکارآمدی به لحاظ امنیتی، اقتصادی و کالبدی زندگی می‌کردند، همبستگی داخلی مناسبی داشتند که تا به امروز هم پایدار مانده است. شاید همین ارتباط درون‌محله‌ای مستحکم بود که خیابان انوشه را از تغییرات پیش‌بینی‌شده در طرح جامع حفظ کرد؛ مطابق طرح جامع مصوب ۱۳۶۷ مقرر بود خیابان انوشه در امتداد محوری که از پل پنجم عبور می‌کرد و بنا بود جاده ماهشهر را در شرق به جاده خرمشهر در غرب متصل کند، به‌عنوان یک شریان اصلی تعریض شود. اما حدود سال ۱۳۷۳، پیش از اجرایی‌شدن طرح‌های مذکور، جرقه‌هایی از تغییراتی کوچک در میان اهالی محله شکل گرفت ــ تلاش‌هایی که می‌توان آنها را نمایش نوعی مقاومت و ایستادگی در برابر محدودیت منابع و مشکلات اقتصادی دانست ــ و اولین دکه‌های فلافل‌فروشی به راه انداخته شدند. هرچند فلافل غذای محبوب و در دسترس اعراب است اما این فلافل‌فروشی‌ها با ایده گرفتن از اغذیه‌فروشی‌های مشابه در کشورهای عرب‌نشین همسایه، شیوه جدید و متفاوتی در ارائه فلافل به مشتری‌ها در پیش گرفتند که نه‌تنها برای اعراب بلکه برای ساکنان محله‌ها و حتی شهرهای دیگر هم جذاب بود: فلافل سلف سرویس.
شیوه‌ای که مبتنی بر اعتماد بین فروشنده و مشتری شکل گرفت و به‌مرور پروبال بیش‌تری یافت. به‌این‌ترتیب که مشتری می‌تواند هر تعداد فلافل که خواست در نان جای دهد، به انتخاب خود انواع ترشیجات و سبزیجات را به‌عنوان چاشنی به آن اضافه کند، هر تعداد ساندویچ که دلش خواست میل کند بدون آن‌که بخواهد قبضی تهیه کند یا پیش‌تر پولی بابت آن پرداخت کند. مشتری بعد از صرف غذا بدون آن‌که دوربینی فعالیتش را نظاره کند، تعداد ساندویچی را که خورده به فروشنده اعلام و پول آن را پرداخت می‌کند. خیابان انوشه کار خود را با یکی دو دکه فلافل‌فروشی آغاز کرد، به‌مرور محوطه جلوی خانه‌ها جای دکه‌ها را گرفت. خانه‌ها یکی پس از دیگری ظرف چند سال تغییر کاربری دادند و به فضای تجاری تبدیل شدند. شاغلان در این فضاهای تجاری دیگر تنها اهالی محله نبودند بلکه هر مغازه ۶ تا ۹ کارگر داشت که از نقاط دیگر شهر به آن‌جا می‌آمدند. به‌این‌ترتیب تحولات خیابان انوشه وضعیت اشتغال مردم محل و به‌دنبال آن سایر محلات را بهبود بخشید، موجب افزایش ارزش افزوده املاک شد و علاوه بر خدمات‌دهی به مردم محل، مشتری‌هایی را نیز از نقاط دیگر شهر به خود جذب کرد.
شاید همین تحولات مثبت باعث شد که در سال ۱۳۸۷ طرح جامع مورد بازبینی قرار گیرد و به‌رغم این‌که تمامی خیابان‌های محوری که خیابان انوشه در امتداد آن بود تعریض شدند، طرح تعریض خیابان انوشه منتفی و به‌عنوان یک شریان درجه دو تثبیت شود. تعامل نهادهای دولتی با حرکت مردمی خیابان انوشه محدود به بازنگری در طرح جامع نبود؛ هم‌زمان با رونق خیابان بین سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ شهرداری اهواز ــ به‌واسطه تغییر کاربری که به صورت قانونی ثبت نشده بود ــ و اداره بهداشت این شهر ــ به‌واسطه عدمِ رعایت بهداشت در تهیه مواد غذایی ــ تلاش‌هایی برای متوقف‌کردن فعالیت‌های این خیابان کردند اما حمایت استانداری خوزستان به ادامه راهی منجر شد که ساکنان محله لشکرآباد آغاز کرده بودند. البته کسبه خیابان قدردان این حمایت و توجه بودند و به اقداماتی برای کسب مجوز از شهرداری و اداره بهداشت دست زدند تا بتوانند رضایت این دو نهاد را نیز جلب کنند، از جمله این‌که بساط فلافل‌فروشی خود را به فضاهای سرپوشیده داخلی منتقل کردند. شهرداری اهواز در پاسخ به حسن نیت کسبه به اقداماتی برای تسهیل زندگی در خیابان دست زد از جمله: به منظور سهولت تردد وسایل نقلیه خیابان را یک‌طرفه کرد و طرح کفسازی و نماسازی محور انوشه را در سال ۱۳۹۴ در دستور کار قرار داد. در این طرح برای معضلات اصلی خیابان از جمله کفسازی نامناسب، جداره و سایبان‌های ناهماهنگ، کمبود پارکینگ و مشکلات ترافیکی، مشکل دفع آب‌های سطحی و ضعف تأسیسات روشنایی، راهکارهایی ارائه شد که با استقبال کسبه مواجه شد؛ به‌طوری‌که پیشاپیش حمایت خود را از اقدامات آتی نهادهای دولتی اعلام کردند، البته با این شرط که پیش از اجرایی شدن طرح‌ها در جریان آن قرار گیرند و با آنها مشورت شود. خیابان انوشه طی دوره پنج‌ساله از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ رونق چشمگیری یافت و از خیابانی مخوف به خیابانی جذاب و دلنشین و البته امن بدل شد؛ اما به‌گفته کسبه تثبیت امنیت در خیابان در سال‌های اخیر بدون همکاری نیروی انتظامی مستقر در محله میسر نبود.
از جمله دلایلی که برای موفقیت خیابان انوشه می‌توان برشمرد: فضای خودمانی و کسبه خوش‌برخورد و مهمان‌نواز، ابتکارات کسبه برای ارائه خدمات ــ از جمله شیوه سلف سرویس و پخت کُبه عربی برای اولین‌بار ــ ارزان بودن غذاها، ظهور فعالیت‌هایی از جمله سفره‌خانه در تکمیل فلافل‌فروشی، وجود همبستگی بین کسبه و از همه مهم‌تر علاقه مردم به زندگی شبانه در شهر اهواز است که به حضور آنان در این فضا تداوم بخشیده و حس تعلق کسبه و مشتریان را نیز به طور توأمان ارتقا بخشیده است.
این تغییرات علاوه بر موارد مثبتی که به آن اشاره شد، تبعات منفی‌ای نیز در پی دارد از جمله این‌که روند تجاری‌شدن واحدهای مسکونی به بدنه خیابان انوشه محدود نمانده و به فعال شدن لایه‌های پشتی خیابان نیز منجر شده است. کاربری‌های تجاری از جمله سفره‌خانه به خیابان‌های مجاور در محله لشکرآباد نیز نفوذ کرده و هرچند موجب توانمندسازی بیش از پیش اهالی محل شده اما رفت‌وآمد زیاد در این خیابان‌ها میزان آرامش و نهایتاً رضایت ساکنان محله را نیز تا حدودی کاهش داده است. به‌این‌ترتیب خطر خالی شدن محله از ساکنان اصلی خود ــ که همبستگی و تعهد آنها به محل کسب‌و‌کار و زندگیشان از مهم‌ترین عوامل موفقیت خیابان است ــ وجود دارد. همین‌طور حضور کسبه غیر بومی از سایر محلات شهر که قطعاً به اندازه کسبه بومی دلسوز محله نخواهند بود در آینده مشکل‌ساز خواهد شد. اما درصورتی که کسبه موفق به تشکیل شورایی برای مدیریت خیابان شوند، چشم‌اندازی برای آینده خیابان ترسیم کنند و به حفظ کیفیت‌های اصلی که به این خیابان هویت بخشیده، پایبند باشند، تغییر کسبه و سیاست‌های بالادستی نهادهای دولتی و سایر تغییرات و تهدیدات، موفق به افول خیابان نخواهند شد و انوشه در بین رقبایی که در گوشه و کنار شهر سر بلند کرده‌اند، هم‌چنان موفق باقی خواهد ماند.
بورس فلافل‌فروشی‌ها و فعالیت‌های تکمیلی که به پشتوانه آن در خیابان آغاز به‌کار کرده، خیابان انوشه را به جای مناسبی برای گذران شب‌های اهواز تبدیل کرده‌اند. اهالی شهر می‌توانند به فلافلی محبوبشان بروند، فلافل و سمبوسه و کُبه بخورند، تقریباً مطمئن باشند که آن‌جا دوستی را مشغول خوردن فلافل خواهند دید، با فروشنده‌های آشنا گپی بزنند، کمی در سفره‌خانه‌ها وقت بگذرانند، در کنار خیابان قهوه عربی بنوشند و باقلوای شیرین بخورند و دست آخر به دکه «باشو غریبه کوچکِ» دوران جنگ و آشنای میان‌سالِ دوران ما سری بزنند و سلامی بکنند.
