شماره ۵۵ مجله معماری و فرهنگ

فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۱۰۶ و ۱۰۷

. راهنمایی برای خرابه‌های جدید بریتانیای کبیر .

موضوع این مقاله معرفیِ کتابِ «راهنمایی برای خرابه‌های جدید بریتانیای کبیر» نوشتۀ اون هترلی است. در این کتاب نویسنده، با سفر به شهرهای مخلتفِ انگلستان و عکس‌برداری از بناها و فضاهای شهریِ آنها، طرحِ «نوزاییِ شهری» را مورد مطالعه قرار داده است. برنامۀ نوزایی شهری از اواسطِ قرن بیستم با هدفِ بازگرداندنِ مردم به مراکزِ شهری و توسطِ حزبِ کارگر طرح‌ریزی شد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحه ۴۳

. انتخاب سردبیر . فروم سیاکس .

فروم سیاکس در مادرید (Caixa Forum) جزو بناهای اولیه دوران صنعتی و مربوط به اداره برق است که پس از بازآفرینی به فضایی با کارکرد فرهنگی تبدیل شده است. فضای جلویی آن نیز مربوط به ایستگاه گاز بوده که تخریب و به محوطه باز تبدیل شده است. ... ادامه
کازموپولیس
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۸ تا ۱۳

. فلسفه به‌مثابه معماری، عبور از بن‌بست پست‌مدرنیسم .

متن حاضر نخستین متنی است که از استفان تولمین، فیلسوف و پژوهشگر، به فارسی ترجمه می‌شود. احسان سنایی اردکانی این ترجمه را بهانه‌ای برای معرفی یک تفسیر از دستور کار نقد مدرنیسم می‌داند، با این ادعا که می‌توان نقدهای وارد بر جامعیت آرمان‌های مدرنیته را شاهدی بر صحت مدعیات جریان پست‌مدرنیسم، به‌مثابه نشانه‌هایی از ضرورت رجعت به آرمان «فرونسیس» (عقل عملی)، دانست که فرد کنش‌ور را به تدبر در امر خاص و انضمامی (در مقابل امر عام و انتزاعی) با هدف اتخاذ سنجیده‌ترین تصمیم ممکن در هر شرایط دعوت می‌کند. ... ادامه
مدرنیته
قصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۴ تا ۷

. سخن سردبیر . هویت، مدرنیسم و پست مدرنیسم .

شاعر مدرنیته، در این قطعه منثور به روشنی شِمای یک فرد را در جامعه مدرن به تصویر می‌کشد: تنها در میان جمعیت، سرگردان در میان ترس و جذبه شهرِکلان‌شده و در میان گسست‌های تلخ و شیرین مدرنیته. کسی که در دنیای بی‌نهایت متنوع و پر‌اضطراب، مدام میان بیم و امید پریشان است. کسی که هویت خود را در تنهایی میان جمعیت و در سرگردانی میان تجربه‌های ترس‌آلود و امید‌آفرین می‌سازد. این نماد انسان مدرن به گفته بودلر یک «پرسه‌زن» است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۱۹ تا ۲۵

. هویت [ بدون ] شهر .

پذیرش این واقعیت ضروری است که با ضرباهنگ توسعه امروز، بازگشت به مؤلفه‌های هویت‌ساز پیشین چه در معنا و چه در کالبد، در تبلور صرفاً شکلی و فرمال ــ حتی با فرض وجود اسناد تبارشناختی قابل‌استناد ــ غیرممکن است؛ نه امروز، که بازگشت صوری برای بازتولید معنوی، ذاتاً فرایندی نابارور یا ناقص‌زا است. چراکه چالش بیش از آن‌که در فرم باشد، در مکانیزم ارتباط مابین شهروند و لایه‌های شهر است که در برش‌های زمانی و در بسترهای تاریخی، هویت‌ساز بوده است. صیانت از هویت، بازگشتی پیش‌نگرانه است برای ترسیم خویشاوندی‌های تاریخی در کروموزوم‌های هم‌چنان فعال شهر در هر برشی از زمان؛ نه در شباهت‌های خشتی و گلی و کارکردهای اندرونی و بیرونی. هویت شهر شاید بیش از اینها، مبتنی بر خاصیت «درست در زمانی» شهر باشد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۶۸ تا ۷۳

. عمارت روبه‌رو . ساناز‌خداداد، مهران‌عارفیان، وحید‌قیدی .

عمارت روبه‌رو یکی از مراکز فرهنگی هنری تهران است که از بازسازی ساختمان خانه‌ای ۶۰ ساله واقع در چهارراه ولی‌عصر شکل گرفته است. یک مکان فرهنگی، کتابخانه و کتاب‌فروشی، آکادمی بازیگری و موسیقی، فضایی برای شنیدن صدای ساز و تماشای نمایش به همراه کافه‌ای در پشت‌بام. حیاط این مجموعه به همراه نخل بزرگی در میانه‌اش که از همان خانهٔ قدیمی به یادگار مانده است، یکی از دلپذیرترین فضاهای آن است. در بازسازی این بنا از مداخله در بنا و آرایش‌های اضافه جلوگیری شده است و تنها رنگ و بویی نو به بنا بخشیده شده است. در این مقاله بخش‌های مختلف بنا و جزئيات بیشتر مربوط به بازسازی آن شرح داده شده است. ... ادامه
خانه فرهنگ رایزن
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره پنجاه‌و‌پنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۶۲ تا ۶۷

. خانه فرهنگ رایزن . گروه معماری و شهرسازی سروستان .

«خانه فرهنگ رایزن» زیرشاخه‌ای از مجموعه بزرگ «رایزن» است. موسس این مجموعه، حسن بجنوردی، از دیرباز در پی آن بوده که با خلق فضایی پویا، ارتباطی مستقیم و تعاملی دوسویه بین بنا و شهر پدید آورد و به سهم خود پاسخگوی نیازهای فرهنگی، هنری، آموزشی و هویتی جامعه باشد. مکانی که برای این پروژه انتخاب شد، ساختمانی قدیمی با بیش از ۸۰ سال قدمت است که الحاقاتی متعلق به دورۀ پهلوی دارد. تأکید کارفرما بر تعامل بنا با شهر در کنار محدودیت‌های مربوط به حفظ ارزش تاریخی بنا یک از اصلی‌ترین چالش‌های این پروژه بوده است. در این مقاله طرح نهایی این پروژهٔ بازسازی و بخشی از راهکارهایی که این معمار برای حل این مسأله طراحی کرده‌است شرح داده شده است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۹۸ تا ۱۰۱

. دهکده دهلی .

دهکده دهلی بازاری است متفاوت با بازارهای مرسوم هند. بازاری برای ارائه محصولات صنایع دستی که با احترام به طبیعت و تنوع فرهنگی مردم هند، تلفیقی از هنر، فرهنگ و فن را عرضه می‌کند. این بازار نمونه‌ای موفق از بازیافت یک فضای از دست‌رفته و متروک شهری و تبدیل آن به فضای شهری پویا، سرزنده و مردم‌سالارانه است. این فضا همیشه در حال تغییر است و با برگزاری رویدادهای مختلف در هر بازدید، تجربه جدیدی را به گردشگران ارائه می‌کند. نویسندگان این مطلب که از نزدیک فضا را تجربه کرده‌اند، روند شکل‌گیری، ویژگی‌های معمارانه فضا و حال‌وهوای آن را توصیف و بررسی می‌کنند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۳۰ تا ۴۱

. هویت و مدرنیته: گفت‌وگوی سوسن شریعتی و محمدرضا اصلانی .

مسئله هويت امری پیچیده است که به‌رغم گفت‌وگوها و نوشتارهای بسیار، هیچ‏‌گاه به پاسخ نهایی خود نزدیک نشده است. به‌نظر می‏‌رسد که این مسئله نزد کشورهای در حال توسعه بیش از پیش مطرح است. از دیگر سو، گویا این پرسش در میان جوامع توسعه‌‏یافته نیز به قدرت جریان دارد. هم‌چنان که شاهد گردشی ازسوی هم‌شکلی به سوی تکثر هستیم، مقوله‌ به اصطلاح خرده‌فرهنگ‏‌ها یا فرهنگ‏‌های محلی و بومی، از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته می‌‏شود. تحریریه م‌ف با طرح چند سؤال با محوریت چالش میان «هویت و مدرنیته» در بهمن‌ماه ۹۶ میزبان دو اندیشمند گرامی، جناب آقای محمدرضا اصلانی نویسنده، شاعر، کارگردان و مستندساز و سرکار خانم سوسن شریعتی نویسنده، روزنامه‌نگار و پژوهشگر تاریخ بود. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۱۰۸ تا ۱۰۹

. فرهنگ شهری در تهران؛ رویه‌های شهری در فضاهای فرهنگی غیررسمی .

موضوعِ این مقاله معرفیِ کتابِ فرهنگِ شهری در تهران نوشتۀ حسین (ایرج) معینی و همکاران است. در این مقاله، نویسنده به طور مستقیم به معرفیِ و شرحِ محتوای کتاب نپرداخته است؛ بلکه هدفِ او شرح و بسطِ موضوعِ اصلیِ کتاب بوده است تا از این طریق خواننده با دیدی روشن به سراغِ کتاب برود. در این کتاب نقشِ فضاهای فرهنگیِ شهری در تقابلِ میان ساختارهای قدرت در جامعه و مردم عادی بررسی شده است. نویسندگانِ کتاب با تمرکز بر سه فضای فرهنگی، یعنی کتاب‌فروشی و کافه‌ها و گالری‌ها، معماری و جایگاه شهری این فضاها را در جنگِ میانِ قدرت و مردمِ عادی بررسی می‌کند. ... ادامه