بازسازی پس از سانحه

معماری و فرهنگ . سال هجدهم . پرونده بازسازی پس از ویرانی‌های فراگیر . زمستان ۱۴۰۰

. محله‌های بغداد . فرایندهای تاب‌آوری در برابر اثرات داخلی مناقشات ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ .

جنگ عراق و اشغال متعاقبش در سال ۲۰۰۳، یکی از نمونه‌های روشن برای نمایش این است که چگونه نزاع میان قدرت‌های جهان، آتش اختلافات محلی را نیز شعله‌ور می‌کند. زمینه‌های فرقه‌گرایی و اختلافات سنی و شیعه میان تندروهای مذهبی شهر بغداد، به شبه‌نظامیان جنگ این امکان داد تا از آن به‌عنوان ابزاری برای گسترش سلطه‌شان بر قلمروهای بیش‌تری از محلات استفاده کنند. در نتیجه جنگ‌های داخلی چنان شکاف و ناامنی‌ای میان مردم ایجاد کرد که هنوز می‌توان دیوارهای بتنی ساخته شده در جریان این وقایع را در بافت شهر مشاهده کرد. این دوره که تا سال ۲۰۰۸ ادامه پیدا کرد، با عنوان «طائفیه»، یعنی فرقه‌گرایی، یاد می‌شود. در این یادداشت مختصری از شرح وقایع این دوره را خواهید خواند. ... ادامه
معماری و فرهنگ . سال هجدهم . پرونده بازسازی پس از ویرانی‌های فراگیر . پاییز ۱۴۰۰

. نقش جامعه محلی در بازسازی میراث فرهنگی سوریه .

سوریه یکی از مهم‌ترین حوزه‌های باستان‌شناختی جهان است. تا پیش از مناقشات و جنگ‌های امروزی باستان‌شناسان زیادی در آن مشغول کاوش‌های باستان‌شناسی بودند؛ اما پس از وقوع درگیری‌ها این کاوش‌ها متوقف شدند و همزمان محوطه‌های باستانی در معرض تخریب و سرقت قرار گرفتند. مردم محلی نیز در اکثر موارد نه تنها از این میراث حمایت نکردند بلکه گاه خود آنها مرتکب تخریب‌ها شدند؛ زیرا ارزش این میراث هنوز نزد آنها شناخته شده نیست. ارزشی که باید پیش از این توسط نهاد‌های فرهنگی آموزش داده می‌شد. این مقاله جزئیات بیشتر این موضوع را شرح می‌دهد و در این رابطه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۷۴ تا ۸۳

. معماری مدرن ژاپن بر بستری زلزله‌خیز .

زلزله بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی در ژاپن است و به همین علت ژاپنِ امروز در بحث مهندسی سازه و زلزله از پیشرفته‌ترین کشورهاست. ولی وقتی نوشته‌های معماران ژاپنی را درخصوص فلسفه طراحی‌شان بررسی می‌كنیم، به‌ندرت به مباحثی درباره یا تأثیر زلزله بر آثارشان برمی‌خوریم. ازاین‌رو، این نوشتار با هدف شناخت تاثیر زلزله بر معماری ژاپن، بیش‌تر از آن‌كه براساس اظهارنظر اندیشمندان ژاپنی در جست‌وجوی پاسخی به پرسش مقاله باشد، به بررسی آثار معماران معاصر و كشف تأثیر زلزله در آثار آنها می‌پردازد. ... ادامه
خاک کوبیده
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۶۲ تا ۶۷

. معماری معجزه نمی‌کند! .

در پروژه‌های بازسازی پس از سانحه رویکردهای انتخابی برای بازسازی، اهمیت بالایی دارند. بزرگ‌ترین تهدید در آن، هجوم تکنولوژی به بستر طبیعی و یکسان‌سازی‌های ناشی از آن است. در اثر این بی‌توجهی به‌تدریج بومگرایی از معماری و شهر رخت بربسته است. به همین علت به کارگیری مجدد ابزار مدرن در بازسازی پس از سانحه نه تنها برای همه ممکن نیست بلکه خود می‌تواند بر ابعاد فاجعه بیفزاید. «تکنیک خاک کوبیده» از جمله راهکارهای مشارکتی و اصیلی است که در پس روی دادن یک زلزله به آن توجه شد و موفق بود که این مقاله به آن می پردازد. ... ادامه
سیل پاکستان
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم. شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۸۶ تا ۹۱

. سیل بزرگ پاکستان در سال ۲۰۱۰: مروری بر تجربه اسکان پس از سانحه توسط برنامه اسکان بشر ملل متحد (هبیتات) .

در سال ۲۰۱۰ سیل مهیبی در پاکستان رخ داد. به حدی که دولتِ پاکستان تواناییِ بازسازی و رسیدگی به مردم را نداشت و سازمان ملل به یاری این کشور شتافت و دفتر برنامه اسکان بشر ملل متحد در پاکستان مسئولیت جمع‌آوری کمک‌های مالی و سامان‌دهیِ پروژۀ اسکانِ مناطقِ آسیب‌دیده را پذیرفت. این پروژه به دفتر هبیتات در پاکستان ارجاع شد و هدفِ آن تأمینِ زیرساخت‌های لازم برای حیات‌بخشی به شهرها و روستاهای ویران بود. هدفِ این مقاله معرفیِ این پروژه و نتایجِ حاصل از اجرای آن است تا مسیر طی شده برای به ثمر رسیدنِ پروژۀ هبیتات در پاکستان و نتایجِ و بایدها و نبایدهایی که در اجرای چنین پروژه‌هایی لازم است را مرور کنیم. ... ادامه
طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم. بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۶۸ تا ۷۳

. مرثیه‌ای برای خانه‌هایی که ایستادند .

همه سازه‌های بومی لزوماً در مقابل زلزله آسیب‌پذیر نیستند، برخی جوامع شیوه مواجهه با آن را آموخته و در نظام ساخت‌و‌ساز خود نهادینه کرده‌اند. باوجوداین، غالباً مقاومت بنا تنها در استفاده از مصالح و روش‌های ساخت نوین در نظر گرفته می‌شود. در راستای كاهش آسیب‌پذیری مسكن روستایی در ایران «طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی» گاهی بدون توجه به توازن میان اهمیت سازه و معیارهای فرهنگی و اجتماعی، نیاز و دانش محلی را نادیده گرفته و ساخت ساختمان‌های متفاوت با الگوی ساخت بومی را رواج داده است. این مقاله‌ به‌دنبال شناخت و بازآفرینی روش‌های ساخت‌و‌ساز بومی به‌منظور مواجهه با زلزله، تقویت و به‌کارگیری آنها در کنار روش‌های معمول است. ... ادامه