معماری بومی

فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۵۴ و ۵۵

. خانۀ سی . هیروشی ناکامورا .

توجه اصلی در طراحی این خانه تبدیل‌کردن آن به دنباله و امتدادی از باغ و محوطۀ بیرونی آن بود. خاک این ناحیه به‌صورت یک‌دست از موادی نرم ساخته شده و تمامی محدودۀ پیرامون را دربر گرفته است. مردم این ناحیه از دیرباز این خاک نرم را برای سفال‌سازی به‌کار می‏‌بردند. نگاه به این خاک و لمس آن با دست بی‌تردید احساسی به بار می‏‌آورد. میدان‌دادن به این احساس است که معمار را واداشته تا به‌واسطۀ طراحی فرصتی برای این تجربۀ بی‌نظیر فراهم کند. خانه بین کوه و اقیانوس واقع شده و از آن منظرۀ قایق‌ها و کشتی‌ها روی خط افق، ساحل اقیانوس، صخره‌هایی با لایه‌های زمینی جذاب و دشت‌هایی پر از گل‌های وحشی به‌چشم می‌آید. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۴۸ و ۴۹

. مرکز دوستی . کاشف محبوب .

مرکز دوستی، در نزدیکی شهر ایالتی گایباندای بنگلادش، مرکزی است متعلق به نهادی غیردولتی که با تعدادی از فقیرترین افراد کشور و ساکنان حاشیه‌های رودخانه‌ها (Chars)، با دسترسی و فرصت‌های بسیار محدود و ناچیز، کار می‌کند. این نهاد غیردولتی قرار است از تسهیلات این ساختمان هم برای برنامه‌های آموزشی خود بهره گیرد و هم آنها را به‌منظور ایجاد درآمد، برای نشست‌ها و کلاس‌های آموزشی و کنفرانس‌ها اجاره دهد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۷ تا ۱۳

. قرار در سرزمین بی‌قراری‌ها .

زندگی در هر سرزمین، رفتار متناسب با آن را می‌طلبد. در سرزمین‌های غیرپویا اموری چون سیل و زلزله یا بسیار به‌ندرت اتفاق می‌افتند و یا وقوعشان ادواری و قابل پیش‌بینی است. در این صورت کافی است که از نزدیک شدن به محدوده تهدیدآمیز اجتناب کنیم تا در امان باشیم؛ اما در سرزمین بی‌قرار ما، ایران، با تطبیق نقشه‌های نقاط پرخطر و سکونتگاه‌های بشر خواهیم دید که از قضا این نقاط پرخطر نقاط جاذب سکونتگاه‌های روستایی و شهری‌اند. ازآنجایی‌که این امر مستمراً و بدون تغییر تکرار شده نمی‌توان آن را بی‌تدبیری بشر دانست. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال سوم . شماره دوازدهم . بهار ۱۳۸۱ . صفحات ۱۱ تا ۱۴

. برخی از عوامل موثر در گسست و شکست معماری ایرانی .

معماری بومی ایران در دوران معاصر مورد غلفت واقع شده و بسیاری از سنت‌های اصیل و با ارزش این هنر متوقف شده است. حسین سلطان‌زاده در ابتدای این مقاله این سوال را مطرح می‌کند که آیا با توجه به رشد تکنولوژی، ناگزیر به بپذیرفتن این گسست در معماری بومی ایران هستیم؟ سپس با مقایسه معماری به هنری همچون موسیقی بیان می‌کند که معماری سنتی نیز می‌تواند همچون موسیقی سنتی در شاخه‌ای منحصربه‌فرد مسیر خود را ادامه دهد و بعد با مرور تحولات غرب‌گرایانه هنر ایران از دوران صفویه شرح می‌دهد که چگونه ضعف پایه‌های معماری در دوران قاجار، هم‌زمان با مواجهه با معماری غرب، زمینه‌های غفلت از معماری بومی ایران فراهم کرد. ... ادامه
خاک کوبیده
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۶۲ تا ۶۷

. معماری معجزه نمی‌کند! .

در پروژه‌های بازسازی پس از سانحه رویکردهای انتخابی برای بازسازی، اهمیت بالایی دارند. بزرگ‌ترین تهدید در آن، هجوم تکنولوژی به بستر طبیعی و یکسان‌سازی‌های ناشی از آن است. در اثر این بی‌توجهی به‌تدریج بومگرایی از معماری و شهر رخت بربسته است. به همین علت به کارگیری مجدد ابزار مدرن در بازسازی پس از سانحه نه تنها برای همه ممکن نیست بلکه خود می‌تواند بر ابعاد فاجعه بیفزاید. «تکنیک خاک کوبیده» از جمله راهکارهای مشارکتی و اصیلی است که در پس روی دادن یک زلزله به آن توجه شد و موفق بود که این مقاله به آن می پردازد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۶۶ و ۶۷

. مرکز گردهمایی پارک ملی فوگو . او تی او .

در جزیرۀ فوگو، در ارتفاع ۱۸۰۰ متری و در مجاورت یک آتشفشان، روستایی با جمعیتی حدود ۱۲۰۰ نفر وجود دارد که اهالی آن در مرز بین قانون و بی‌قانونی زندگی می‌کنند؛ ساکنان روستا، زمین‌های دولتی را، که به طور عمده منابع طبیعی سرزمین است تصرف می‌کنند و برای امرار معاش خود در یکی از فقیرترین نقاط کشور، کِیپ وردِه، در آنها به فعالیت‌های کشاورزی می‏پردازند. شرایط مناطق حفاظت‌شدۀ ملی حکم می‌کند کشاورزی در مناطق خاصی انجام و ساخت‌وساز به‌طورکلی محدود شود، به همین دلیل قوانینی برای مقابله با اِشغال آزادانه و بی‌برنامۀ شهر تدوین شده است. اِعمال همین قوانین است که باعث تعارض منافع در منطقه و در پی آن، درگیری‌های مکرر می‌شود. ... ادامه
طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم. بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۶۸ تا ۷۳

. مرثیه‌ای برای خانه‌هایی که ایستادند .

همه سازه‌های بومی لزوماً در مقابل زلزله آسیب‌پذیر نیستند، برخی جوامع شیوه مواجهه با آن را آموخته و در نظام ساخت‌و‌ساز خود نهادینه کرده‌اند. باوجوداین، غالباً مقاومت بنا تنها در استفاده از مصالح و روش‌های ساخت نوین در نظر گرفته می‌شود. در راستای كاهش آسیب‌پذیری مسكن روستایی در ایران «طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی» گاهی بدون توجه به توازن میان اهمیت سازه و معیارهای فرهنگی و اجتماعی، نیاز و دانش محلی را نادیده گرفته و ساخت ساختمان‌های متفاوت با الگوی ساخت بومی را رواج داده است. این مقاله‌ به‌دنبال شناخت و بازآفرینی روش‌های ساخت‌و‌ساز بومی به‌منظور مواجهه با زلزله، تقویت و به‌کارگیری آنها در کنار روش‌های معمول است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۱۰۴ و ۱۰۵

. مقیاس کوچک، تغییر بزرگ . آندرس لپیک .

نقش یک آرشیتکت جهانی در جامعه ایجاد تغییرات است. به‌جای منتظر ماندن برای از راه رسیدن کمیسیون‌ها و مأموران گوناگون، معماران با بنیان نهادن و توسعه راهکارهای عملی به دنبال پاسخی برای شرایط متغیر زندگی بشر در بسیاری از نقاط جهان امروزند. مقیاس کوچک، تغییر بزرگ با ارائه پروژه‌های تازه ساخته شده و یا در حال ساخت در جوامع محروم در گوشه و کنار دنیا از یازده معمار و یا شرکت معماری بر بخش اصلی این تغییر متمرکز می‌شود. پروژه‌های ارائه‌شده در این مجموعه از پنج قاره جهان انتخاب شده‌اند و همگی واجد مسئولیت‌پذیری در برابر شرایط جامعه محلی خود هستند. طراحی خلاقانه این پروژه‌ها بیانگر، حس نوینی در حرفه معماری است. حس تعهد اجتماعی که امروزه بسیار بیش از پیش توسط کنشگران در حرفه معماری دنبال می‌شود. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۵۰ و ۵۱

. مانا راناکپور . آرکیتکچر دیسیپلین .

این هتل که در درۀ سرزنده و مسحور‌کنندۀ اودایپور در استان راناکپور مکان‌یابی شده، فضایی عمومی در نظر گرفته شده است تا نظم، تنوع، پیوستگی، ماندگاری، تجربۀ زمان دیرگذر و هم‌چنین اخلاقیات بومی را تقدیس کند. این ارزش‌ها از طریق یک مداخلۀ معمارانه مورد توجه قرار گرفته‌اند. فرم و مصالح در منطقه‌ای با تغییرات منظر و فصلی کامل نقش بازی می‌کنند، منطقه‌ای که در آن جنگل‌ها از سبزی تابستان تا لختی و خشکی زمستان، در نوسان‌اند و تپه‌ها در طول بهار، زمانی که درختان نیمه‌استوایی تسو غرق شکوفه‌اند، یک‌دست قرمز می‌شوند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۵۲ و ۵۳

. خانه‌‏ای برای فیل ها و فیلبان‏‌ها . آر ام اِی آرکیتکتز .

پروژۀ اِسکان صد فیل و ماهوت‌هایشان (محافظان)، یا هاتیگوان (روستای فیل‌ها) در دامنۀ کوهی قرار گرفته است که کاخ امبر و قعلۀ جیپور روی آن واقع است. استراتژی طراحی در ابتدا بر سازماندهی منظر که توسط تولیدکنندگان محلی شن و ماسه تخریب شده بود استوار گشت. ... ادامه