معماری اقلیمی

فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۴۸ و ۴۹

. مرکز دوستی . کاشف محبوب .

مرکز دوستی، در نزدیکی شهر ایالتی گایباندای بنگلادش، مرکزی است متعلق به نهادی غیردولتی که با تعدادی از فقیرترین افراد کشور و ساکنان حاشیه‌های رودخانه‌ها (Chars)، با دسترسی و فرصت‌های بسیار محدود و ناچیز، کار می‌کند. این نهاد غیردولتی قرار است از تسهیلات این ساختمان هم برای برنامه‌های آموزشی خود بهره گیرد و هم آنها را به‌منظور ایجاد درآمد، برای نشست‌ها و کلاس‌های آموزشی و کنفرانس‌ها اجاره دهد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۷ تا ۱۳

. قرار در سرزمین بی‌قراری‌ها .

زندگی در هر سرزمین، رفتار متناسب با آن را می‌طلبد. در سرزمین‌های غیرپویا اموری چون سیل و زلزله یا بسیار به‌ندرت اتفاق می‌افتند و یا وقوعشان ادواری و قابل پیش‌بینی است. در این صورت کافی است که از نزدیک شدن به محدوده تهدیدآمیز اجتناب کنیم تا در امان باشیم؛ اما در سرزمین بی‌قرار ما، ایران، با تطبیق نقشه‌های نقاط پرخطر و سکونتگاه‌های بشر خواهیم دید که از قضا این نقاط پرخطر نقاط جاذب سکونتگاه‌های روستایی و شهری‌اند. ازآنجایی‌که این امر مستمراً و بدون تغییر تکرار شده نمی‌توان آن را بی‌تدبیری بشر دانست. ... ادامه
شوادان
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۹۸ تا ۱۰۱

. شوادان، فضایی برای آسایش اقلیمی .

موضوعِ این مقاله معرفیِ شوادان‌ها به عنوان راه‌کاری در برابر گرمای طاقت‌فرسای خوزستان است. شوادان فضایی دست‌کند در زیرِ زمین است. این فضاها در شوشتر و دزفول یافت می‌شوند که در ماه‌های گرم سال دمایی بیش از ۵۰ درجه دارند؛ اما در شوادان‌ها دمای هوا بین ۱۸ تا ۲۵ درجه است. دسترسی این شوادان‌ها از پله‌ای در صحن خانه‌ها بود. عموماً شوادان‌ها از طریقِ راه‌روهایی به هم متصل بودند؛ این راه‌روها تا کرانۀ رودخانه امتداد داشتند و هوای مطبوعِ کنارِ آب را به درونِ شوادان‌ها هدایت می‌کردند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۶۶ و ۶۷

. خانه گابریلا . گروه معماری تاکو .

خانه گابریلا خانه‌ای ویلایی است و در محدوده توسعه شهری مریدا در مکزیک قرار دارد. هدف این پروژه تأمین فضایی آرام و راحت برای کاربران با در نظرگرفتن ملاحظات امنیتی، آسایش حرارتی، بهره‌وری در مصرف انرژی، و هزینه پایین ساخت‌و‌ساز و نگهداری، معین شده است. این خانه از لبه خیابان فاصله گرفته است و دیوارهایی متقاطع آن را احاطه کرده‌اند. به این ترتیب فضایی مربع‌شکل به‌وجود آمده است که مانند فضایی عمومی در مجاورت خیابان عمل می‌کند و برخاسته از ویژگی معماری سنتی یوکاتان برای مشارکت در تأمین امنیت محله است. ... ادامه
آسباد
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۵۶ تا ۶۱

. آسبادهای ایران، تنوع گونه و تحول تکنیک .

آسباد متشکل از دو کلمۀ آس و باد است و به معنای سنگِ چرخانی است که نیروی باد آن را به چرخش در می‌آورد. نخستین شواهدِ وجودِ آسبادهای ایران مربوط به اواخر قرن دوم و اوایلِ قرنِ سومِ میلادی و در سرزمین سیستان است. این مقاله پژوهشی در بابِ سیر تحولِ آسباد‌های حوزۀ فرهنگیِ ایران است که بر تغییراتِ ساختار و تکنیکِ ساختِ آنها تکیه دارد. نویسنده آسبادهای موجود در ایرانِ فرهنگی را به پنج دستۀ کلی تقسیم می‌کند و سیرِ تحولِ این پنج دسته را در با توجه به تاریخِ جغرافیایی و فرهنگیِ ایران توصیف و تشریح می‌کند. روشِ این تحقیق تاریخی است و بنا بر منابعِ مکتوب و تحقیقاتِ جغرافیایی و اقلیمیِ ایران و همچنین با مطالعۀ آسبادهای به جای مانده از گذشته انجام شده است. ... ادامه
طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم. بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۶۸ تا ۷۳

. مرثیه‌ای برای خانه‌هایی که ایستادند .

همه سازه‌های بومی لزوماً در مقابل زلزله آسیب‌پذیر نیستند، برخی جوامع شیوه مواجهه با آن را آموخته و در نظام ساخت‌و‌ساز خود نهادینه کرده‌اند. باوجوداین، غالباً مقاومت بنا تنها در استفاده از مصالح و روش‌های ساخت نوین در نظر گرفته می‌شود. در راستای كاهش آسیب‌پذیری مسكن روستایی در ایران «طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی» گاهی بدون توجه به توازن میان اهمیت سازه و معیارهای فرهنگی و اجتماعی، نیاز و دانش محلی را نادیده گرفته و ساخت ساختمان‌های متفاوت با الگوی ساخت بومی را رواج داده است. این مقاله‌ به‌دنبال شناخت و بازآفرینی روش‌های ساخت‌و‌ساز بومی به‌منظور مواجهه با زلزله، تقویت و به‌کارگیری آنها در کنار روش‌های معمول است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌و‌چهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۶۰ و ۶۱

. مرکز اجتماعی ویتنام . گروه معماران اچ‌اند‌پی .

منطقه دوک تو (Duc Tho) در استان هاتین (Ha Tinh) در ویتنام منطقه مستعد وقوع بلایای طبیعی و پیامدهای تغییرات آب‌وهوایی شناخته شده است. آب‌وهوای نامساعد و کمبود فضای ضروری مشکل اساسی مردم است و زندگی و فعالیت‏‌های روزمره ایشان دائماً مورد تهدید واقع می‌شود. برای حل این مشکل، معماران H&P سازه‏ای سبک و رنگارنگ با نام Re-ainbow طراحی کرده‌اند که همچون یک آفتاب‌پرست واقعی است. RE-ainbow واژه‏ای ابداعی از ترکیب دو کلمه «استفاده مجدد» (re-use) و رنگین‌کمان (rainbow) است که از انعکاس تصویری رنگ‏‌های مختلف بر اساس ارزش برابر هر رنگ، در این پدیده طبیعی الهام گرفته است و بدین معنی است که عملکردهای متفاوتی بر اساس نیازهای مردم محلی دارد و هر دو مضمون ایستایی و پویایی را دربر می‌‏گیرد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌و‌چهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۶۴ و ۶۵

. پیش‌دبستانی ‏آکنایبیچ .

پیش‌دبستانی آکنایبیچ، واقع در شهر آکنایبیچ، تنها یک کلاس دارد؛ با وجود این از طراحی معماری کل‌نگر، اجتماعی، یکپارچه، پویا، متناسب با اقلیم منطقه، و سبکی نوین در معماری بومی برخوردار است. آکنایبیچ شهری در حال تحول است: بخش شرقی شهر را سازه‌های خشتی، کوچه‌های باریک و جاده‌های مارپیچ دربر گرفته، در حالی که بخش غربی با طراحی مدرن و خانه‌های بتنی آن، که مهاجران روستایی / شهری ساخته‌اند، به‌وجود آمده است. ... ادامه