کتاب معماری

فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنج . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۱۰۴ و ۱۰۵

. شهرها برای مردم نه برای سوداگری: نظریه شهری انتقادی و حق به شهر .

موضوعِ این مقاله معرفیِ کتاب شهرها برای مردم نه برای سوداگری است. این کتاب مجموعه مقالاتی دربارۀ نظریۀ انتقادیِ «حقِ به شهر» است که در ۱۶ فصل تبیین شده. نویسندۀ مقاله ابتدا کلِ فصولِ کتاب را به سه بخش تقسیم کرده و با ذکرِ موضوعِ اصلیِ هر بخش محتوای فصولِ مختلفِ آن را توضیح داده است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنج . بهار ۱۳۹۷ . صفحه ۱۱۰

. رنگ و نور در هنر باستان و میانه .

رنگ و نور در هنر باستان و میانه[۴] کتابی میان‌رشته‌ای به قلم ۱۴ پژوهشگر و متخصص تاریخ هنر و معماری است که به‌تازگی انتشارات روتلج آن را در ۲۳۸ صفحه با ۶۰ تصویر رنگی و ۲۸ تصویر سیاه و سفید منتشر کرده است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۱۰۶ و ۱۰۷

. راهنمایی برای خرابه‌های جدید بریتانیای کبیر .

موضوع این مقاله معرفیِ کتابِ «راهنمایی برای خرابه‌های جدید بریتانیای کبیر» نوشتۀ اون هترلی است. در این کتاب نویسنده، با سفر به شهرهای مخلتفِ انگلستان و عکس‌برداری از بناها و فضاهای شهریِ آنها، طرحِ «نوزاییِ شهری» را مورد مطالعه قرار داده است. برنامۀ نوزایی شهری از اواسطِ قرن بیستم با هدفِ بازگرداندنِ مردم به مراکزِ شهری و توسطِ حزبِ کارگر طرح‌ریزی شد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۱۰۴ و ۱۰۵

. آسیب‌پذیری و تاب‌آوری در مقابل بلایای طبیعی .

کتابِ آسیب‌پذیری و تاب‌آوری در مقابل بلایای طبیعی مرجعی برای شناخت و اشاعۀ رویکردهای اجتماعی و اقصادی در برخوردِ جوامع با سوانح و بلایای طبیعی است. موضوعِ اصلیِ کتاب شناختِ دو مفهومِ آسیب‌پذیری و تاب‌آوری در هنگامِ مواجهه با بلایای طبیعی است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۱۰۲ و ۱۰۳

. فروپاشی . چگونه جوامع راه فنا یا بقا را برمی‌‌‌‌‌‌‌‌ گزینند .

موضوعِ این مقاله معرفیِ کتابِ فروپاشی نوشتۀ جرد دایموند است که آن را فریدون مجلسی، مترجمِ کتاب، نوشته. کتاب فروپاشی داستانِ جوامعِ متمدنی است که تحت تأثیرِ استفادۀ نادرست از طبیعت و محیط زیستشانْ نابود شده‌اند و از آنها فقط ساختمان‌ها و اجسامِ دورانِ طلاییشان به یادگار مانده است. نویسنده در کتاب به سرزمین‌های پراکنده در سطح زمین پرداخته، سرزمین‌هایی با نحوۀ زیستِ متفاوت؛ اما آنچه ثابت است نحوۀ برخورد انسان با طبیعت و محیطِ زیستِ خود است. هر کجا که انسان دست به تخریب یا بهره‌برداریِ بیش از توانِ طبیعت زده است، نابودی و فروپاشی اتفاق افتاده. این کتاب تاریخِ زیستِ مردمان و تمدن‌های پیشین را بازگو می‌کند‌؛ اما گویی در واقع آیندۀ جوامع و تمدن‌های امروزی را پیش‌بینی می‌کند که با تخریب زمین روی به سوی نابودی و فروپاشی دارند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحه ۱۰۶

. شهر خلاق .

امروز می‌توانیم از جنبش شهر خلاق صحبت کنیم؛ موازنه‌ای پویا و گه‌گاه پرتنش که در اجماع کهنه و نو بر آن است تا با حرکت از «مهندسی شهری» به «سوی شهرسازی خلاق»، شرایطی را مهیا سازد که در آن مردم به جای آنکه دریافت‌کنندگان منفعل، و یا قربانیان تغییر باشند، به عاملان تغییر تبدیل شوند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۱۰۲ تا ۱۰۳

. مسئولیت معمار .

مقاله مسئولیت معمار، نوشته سارا فردوسی، گزیده‌هایی از کتاب «نافرمانی معمار» است که در آن رنزو کاسیگولی با رنزو پیانو به گفت‌وگو می‌پردازد و خسرو افضلیان آن را در سال ۱۳۸۹ به فارسی ترجمه کرده است. در این مقاله ابتدا بخش‌هایی از صحبت‌های رنزو پیانو درباره یکی از مهم‌ترین آثارش یعنی موزه ژرژ پمپیدو یا بئابورگ آورده شده است. آنچه که او را به طراحی این بنا مفتخر می‌کند، انعطاف‌پذیری بالای آن است. سپس درباره ارتباط میان معماری و هنر صحبت می‌کند؛ اینکه معماری حرفه‌ای مرزی است و هنر آن در برقرار کردن پیوند میان عرصه‌های مختلف زندگی انسان است. همچنین در رابطه با بی‌کفایتی معماران و نگرانی‌اش از انقراض معماری می‌گوید، نقش تاریخ در معماری را شرح می‌دهد و اینکه نمی‌توان با پاک کردن بخش‌هایی از شهر، بخشی از تاریخ آن را پاک کرد. سپس برای شرح یک معماری پایدار، از تله‌هایی در معماری مانند مدرنیته، پیشرفت و رشد صحبت می‌کند که شهرها را از ساختمان منفجر کرده و حاشیه‌نشینی را پدید آورده است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحه ۱۰۷

. اندیشیدن درباره فضا .

نظریه اجتماعی و فرهنگی در سال‌های اخیر با استفاده از مفاهیم و استعاره‌های فضایی برای اندیشیدن درباره جهان پیچیده کنونی چرخشی فضایی کرده است. کتاب اندیشیدن درباره فضا آثار تعدادی از نظریه‌پردازان اجتماعی را بررسی و این پرسش را مطرح می‌کند که فضا چه نقشی در آثارشان و چه اهمیتی برای آنان داشته، و برداشت آنها از فضا در طرز تفکر ما درباره فضا تا چه اندازه مؤثر بوده است. در این کتاب تعدادی از اساتید جغرافیا آثار متفکران و نظریه‌پردازان رشته‌های مختلف را از اوایل قرن بیستم تا امروز، مورد مطالعه قرار می‌دهند و نحوه استفاده از مفاهیم فضایی توسط این نظریه‌پردازان و نقش این مفاهیم را در طرز تفکر آنان، و اهمیت این مسئله را در شیوه اندیشیدن ما درباره نظریه و خودِ فضا مطرح می‌کنند. هر فصلی از این کتاب ابتدا اندیشه‌های یکی از متفکران را توضیح می‌دهد و سپس نقاط قوت و ضعف آنها را بررسی می‌کند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۱۰۴ و ۱۰۵

. مقیاس کوچک، تغییر بزرگ . آندرس لپیک .

نقش یک آرشیتکت جهانی در جامعه ایجاد تغییرات است. به‌جای منتظر ماندن برای از راه رسیدن کمیسیون‌ها و مأموران گوناگون، معماران با بنیان نهادن و توسعه راهکارهای عملی به دنبال پاسخی برای شرایط متغیر زندگی بشر در بسیاری از نقاط جهان امروزند. مقیاس کوچک، تغییر بزرگ با ارائه پروژه‌های تازه ساخته شده و یا در حال ساخت در جوامع محروم در گوشه و کنار دنیا از یازده معمار و یا شرکت معماری بر بخش اصلی این تغییر متمرکز می‌شود. پروژه‌های ارائه‌شده در این مجموعه از پنج قاره جهان انتخاب شده‌اند و همگی واجد مسئولیت‌پذیری در برابر شرایط جامعه محلی خود هستند. طراحی خلاقانه این پروژه‌ها بیانگر، حس نوینی در حرفه معماری است. حس تعهد اجتماعی که امروزه بسیار بیش از پیش توسط کنشگران در حرفه معماری دنبال می‌شود. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۹۶ تا ۱۰۱

. معماری خشونت .

در سال ۲۰۰۲ م اسرائیل ساخت دیواری به طول ۷۰۹ کیلومتر و بلندی ۹ متر را در فلسطین آغاز کرد. این دیوار همچون دیوار برلین برای جدایی دو ملت نبود بلکه آشکارا دیواری برای سرکوب و خشونت بود که سرزمین‌های کرانه باختری را تکه‌تکه می‌کرد. مردم را از کشتزارهایشان، منابع آبی‌شان و از همدیگر جدا می‌کرد. به این ترتیب در اینجا برای اعمال خشونت از راهکارهای معمارانه بهره گرفته شده است؛ اما این تنها یکی از راهکارهای مدیریت شهری است که اسرائیل برای سرکوب فلسطین گرفته شده است. اسرائیل برای آنکه فلسطینیان سرزمینی که از آن هویت می‌گیرند را فراموش کنند، بر قطع کردن هرچه بیشتر پیوندهای آنها با شهرشان تمرکز کرده است. مایکل سورکین در کتاب «در برابر دیوار» سیاست‌های اشغال‌گرانه اسرائیل را در حوزه مدیریت شهری و معماری شرح می‌دهد. در این مقاله بخش‌هایی از این کتاب آورده شده است. ... ادامه