پرونده هویت

فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۱۲ و ۱۳

. معماری چون مظهر فرهنگ .

فرهنگ فصل تمایز انسان و سایر موجودات زنده است. به تعبیر انسان شناسان فرهنگ آن چیزی است که انسان به طبیعت می‌افزاید. این افزودنی‌ها می‌توانند واکنشی به عوامل طبیعی باشند ولی همچنین می توانند به واسطه عوامل فوق طبیعی تحریک شده باشند. بنابراین زمانی که می‌خواهیم با نگاهی زیست‌شناسانه به انسان‌شناسی بنگریم و به این پرسش پاسخ دهیم که کدام متغیرها موجب می‌شود فرهنگ یک قوم با قوم دیگر، فرهنگ انسان‌های ساکن یک سرزمین با سرزمین دیگر، فرهنگ انسان‌های یک برهه زمانی با برهه‌ای دیگر تفاوت داشته باشد؟ باید درک درستی از نسبت میان طبیعت، انسان و فرهنگ داشته باشیم. ... ادامه
سال شانزدهم . شماره‏ ۵۵ . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۱۴ تا ۱۹

. مفهوم منطقه‌گرایی .

مقاله حاضر از سری مقالات کتاب منطقه‌گرایی معماری؛ مکتوبات گردآوری شده در خصوص مکان، هویت، مدرنیته و سنت به ویراستاری وینسنت. بی. کانیزارو است. انتشارات معماری پرینستون، ناشر این کتاب ارزشمند، چاپ این مجموعه را از آن رو مهم دانسته که در دنیای جهانی‌شده‌ امروز، جایی که در آن هر جست‌وجویی در معماری لاجرم به ملاحظات منطقه‌گرایانه منتهی می‌شود، و به‌رغم تلاش‌های نظری و عملی معاصر در این زمینه، منطقه‌گرایی کماکان یک ایده‌ سیال با ریشه‌های تاریخی و تأثیرات امروزین ثبت‌نشده زیادی باقی مانده است. مقاله «مفهوم منطقه‌گرایی» نوشته الن کوهون اولین بار در سال ۱۹۹۷ در کتاب فضاهای پسااستعماری منتشر شده است. در این مقاله کوهون می‌کوشد مفهوم منطقه‌گرایی را از منظر ریشه‌های تاریخی و خاستگاه‌های آن و آن‌طور که در ارتباط با سرمایه‌داری متأخر تعریف شده است، بررسی کند. دوگانه‌های تمدن,فرهنگ و جامعه,اجتماع نشان‌دهنده تضادهایی هستند که به تعریف منطقه‌گرایی و در تکمیل آن منطقه‌گرایی انتقادی می‌انجامند. کوهون به دنبال نمود معمارانه مفهوم منطقه‌گرایی جامعه پساصنعتی و وابسته به فناوری مدرن است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره ۵۵ . بهار۱۳۹۷ . صفحات ۴۳ تا ۴۹

. گریز به مرکز .

این یادداشت مقدمه‌ای است بر پروژه‌ها و نمونه‌های معرفی شده در شماره ۵۵ مجله معماری و فرهنگ. موضوع اصلی در انتخاب پروژه‌های این شماره مفهوم «بازگشت» بود. «بازگشت» در بستر شهرهای امروز، می‌تواند ارجاعات متفاوتی داشته باشد؛ برای روشن شدن منظور نظر این یادداشت به مرور کوتاهی بر ریشه‌های تاریخی شکل‌گیری شهرهای متراکم مدرن، تبعات تبدیل شدن شهرهای بزرگ و پایتخت‌ها به «قطب رشد»، هم‌چنین جایگزینی مفاهیم جدید رشد و توسعه با رویکرد پایداری در بستر این شهرها، مفهوم بازگشت و ذکر نمونه‌هایی از آن و در نهایت اعیانی‌سازی به عنوان یکی از تبعات «بازگشت» پرداخته شد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگی . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۸ تا ۱۱

. مسجد جامع عتیق اصفهان .

این مقاله بازنشرِ مقاله‌ای است که در سال ۱۳۴۶ در مجله چاپ شده بود. در این مقاله آندره گدار روند تکامل مسجد عتیق اصفهان را پی می‌گیرد و می‌کوشد از خلال آن شرح دهد که چگونه الگوی عربی مسجد در ایران به مرور با الگوی چهارصفه ایرانی جایگزین و خیلی زود همه‌گیر شد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۶۰ و ۶۱

. موزۀ کیم چانگ یول . آرکی‏پلان .

سیاست‌گذاران فرهنگی استان خودمختار چِجو در کرۀ جنوبی بنا دارند تا سال ۲۰۱۵ در جزیرۀ آتشفشانی چِجو موزه‌ای مخصوص برای نمایش آثار هنری نقاش برجستۀ کره‌ای کیم چانگ یول بسازند. گروه آرکی‏پلان رتبۀ اول مسابقۀ بین‌المللی طراحی این موزه را از آن خود کرد. ساختمان یک طبقۀ این موزه با این ایده طراحی شد تا بروزی فیزیکی از فلسفۀ کیم چانگ یول و دنیای شگفت‌آور قطره‌های آب او باشد. طراحان نوشته‌اند: «ما زمان زیادی را صرف فهمِ کیم کردیم؛ فهم زندگی، نیات و نحوۀ نگرش او. مهم‌ترین انگیزۀ ما در طراحی این موزه این بود که بتوانیم نگاهی که او به دنیا داشت در قالب یک فضای معمارانۀ ساخته‌شده دوباره خلق کنیم». ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۵۴ و ۵۵

. خانۀ سی . هیروشی ناکامورا .

توجه اصلی در طراحی این خانه تبدیل‌کردن آن به دنباله و امتدادی از باغ و محوطۀ بیرونی آن بود. خاک این ناحیه به‌صورت یک‌دست از موادی نرم ساخته شده و تمامی محدودۀ پیرامون را دربر گرفته است. مردم این ناحیه از دیرباز این خاک نرم را برای سفال‌سازی به‌کار می‏‌بردند. نگاه به این خاک و لمس آن با دست بی‌تردید احساسی به بار می‏‌آورد. میدان‌دادن به این احساس است که معمار را واداشته تا به‌واسطۀ طراحی فرصتی برای این تجربۀ بی‌نظیر فراهم کند. خانه بین کوه و اقیانوس واقع شده و از آن منظرۀ قایق‌ها و کشتی‌ها روی خط افق، ساحل اقیانوس، صخره‌هایی با لایه‌های زمینی جذاب و دشت‌هایی پر از گل‌های وحشی به‌چشم می‌آید. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۴۸ و ۴۹

. مرکز دوستی . کاشف محبوب .

مرکز دوستی، در نزدیکی شهر ایالتی گایباندای بنگلادش، مرکزی است متعلق به نهادی غیردولتی که با تعدادی از فقیرترین افراد کشور و ساکنان حاشیه‌های رودخانه‌ها (Chars)، با دسترسی و فرصت‌های بسیار محدود و ناچیز، کار می‌کند. این نهاد غیردولتی قرار است از تسهیلات این ساختمان هم برای برنامه‌های آموزشی خود بهره گیرد و هم آنها را به‌منظور ایجاد درآمد، برای نشست‌ها و کلاس‌های آموزشی و کنفرانس‌ها اجاره دهد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۵۲ تا ۵۷

. گالری [کارخانه] آرگو . استودیو شیار . آسانورث .

کارخانهٔ آرگو اولین کارخانهٔ نوشیدنی در ایران است. ساختمان این کارخانه حدود ۹۰ سال قدمت دارد و طی ۴۰ سال گذشته متروک مانده است. در دههٔ اخیر بنیاد پژمان این بنا را خریداری کرد تا در آن به فعالیت‌های هنری و فرهنگی بپردازد. این بنا به صورت مرحله به مرحله مرمت شد و در هر مرحله با برگزاری نمایشگاهی عمومی در معرض دید عموم قرار گرفت. این روند تدریجی مرمت موجب شد مخاطبانی که در جریان مرمت تدریجی بنا قرار گرفتند احساس تعلق بیشتری نسبت به بنا و کاربری فعلی آن پیدا کنند. همچنین در این مرمت سعی شد نمود وضعیت قبلی بنا حفظ شود و بنا روایتگر تاریخ چند دهه‌ای خود باشد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۸۷ تا ۹۱

. شهر قدیم فرانکفورت؛‌‌ تکه‌ا‌ی‌کوچک از تاریخ .

مقاله «شهر قدیم فرانکفورت؛ تکه‌ای کوچک از تاریخ» روایت اجمالی از تاریخ بازسازی فرانکفورت است و از این رو اهمیت دارد که نشان میدهد چرا بازسازی در چنین شهری، نهتنها نمیتواند تصمیمی وابسته به یک نهاد دولتی باشد که با بخشنامه ابلاغ شود، بلکه بهواسطه درگیری تمامعیارش در همه جنبههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خواهناخواه به بحثی عمومی در شهر تبدیل میشود. روایتی از جستوجوی هویت میان بناهای ویرانه و فضاهای از دسترفته در شهری که بیش از نیمی از خانه‌ها و تقریباً تمامی ساختمان‌های عمومی آن ویران شدند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال شانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وپنجم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۹۳ تا ۹۵

. اهواز. خیابان انوشه: سرگذشت یک تحول .

فاصلۀ زیاد میان مردم و شهرداری یکی از مسائل مهمی است که در شکل‌گیری شهرها در دوران معاصر مشکلات عمده‌ای ایجاد کرده است. تجربۀ سرگذشت خیابان انوشه در اهواز یکی از تجربه‌های موفقی است که این فاصله را کمتر کرده و به تعامل میان مردم محلی و شهرداری منجر شده است. این مقاله این جریان از تعامل را روایت می‌کند. به طور خلاصه می‌توان گفت هم‌بستگی مردم محلی خیابان انوشه برای رونق بخشیدن به این خیابان، موجب تغییر تصمیمات شهرداری برای مخدوش کردن چهرۀ آن شد. ... ادامه