پرونده هویت، مدرنیسم و پست‌مدرنیسم

متن حاضر نخستین متنی است که از استفان تولمین، فیلسوف و پژوهشگر، به فارسی ترجمه می‌شود. احسان سنایی اردکانی این ترجمه را بهانه‌ای برای معرفی یک تفسیر از دستور کار نقد مدرنیسم می‌داند، با این ادعا که می‌توان نقدهای وارد بر جامعیت آرمان‌های مدرنیته را شاهدی بر صحت مدعیات جریان پست‌مدرنیسم، به‌مثابه نشانه‌هایی از ضرورت رجعت به آرمان «فرونسیس» (عقل عملی)، دانست که فرد کنش‌ور را به تدبر در امر خاص و انضمامی (در مقابل امر عام و انتزاعی) با هدف اتخاذ سنجیده‌ترین تصمیم ممکن در هر شرایط دعوت می‌کند. ... ادامه

شاعر مدرنیته، در این قطعه منثور به روشنی شِمای یک فرد را در جامعه مدرن به تصویر می‌کشد: تنها در میان جمعیت، سرگردان در میان ترس و جذبه شهرِکلان‌شده و در میان گسست‌های تلخ و شیرین مدرنیته. کسی که در دنیای بی‌نهایت متنوع و پر‌اضطراب، مدام میان بیم و امید پریشان است. کسی که هویت خود را در تنهایی میان جمعیت و در سرگردانی میان تجربه‌های ترس‌آلود و امید‌آفرین می‌سازد. این نماد انسان مدرن به گفته بودلر یک «پرسه‌زن» است. ... ادامه

پذیرش این واقعیت ضروری است که با ضرباهنگ توسعه امروز، بازگشت به مؤلفه‌های هویت‌ساز پیشین چه در معنا و چه در کالبد، در تبلور صرفاً شکلی و فرمال ــ حتی با فرض وجود اسناد تبارشناختی قابل‌استناد ــ غیرممکن است؛ نه امروز، که بازگشت صوری برای بازتولید معنوی، ذاتاً فرایندی نابارور یا ناقص‌زا است. چراکه چالش بیش از آن‌که در فرم باشد، در مکانیزم ارتباط مابین شهروند و لایه‌های شهر است که در برش‌های زمانی و در بسترهای تاریخی، هویت‌ساز بوده است. صیانت از هویت، بازگشتی پیش‌نگرانه است برای ترسیم خویشاوندی‌های تاریخی در کروموزوم‌های هم‌چنان فعال شهر در هر برشی از زمان؛ نه در شباهت‌های خشتی و گلی و کارکردهای اندرونی و بیرونی. هویت شهر شاید بیش از اینها، مبتنی بر خاصیت «درست در زمانی» شهر باشد. ... ادامه