پرونده

تأثیر الگوهای تأمین آب بر سازمان‌یابی فضایی
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۱۴ تا ۲۷

. تأثیر الگوهای تأمین آب بر سازمان‌یابی فضایی .

این یادداشت بخشی از یک پژوهش نه‌چندان کوتاه‌مدت درباره تأثیراتی است که الگوهای مختلف تأمین آب بر سازمان‌یابی فضایی مناطق حاشیه کویر مرکزی ایران می‌گذارد. محدوده مورد مطالعه این پژوهش شهرستان‌های اردکان و میبد در استان یزد است، بنابراین به‌رغم شباهت‌های ساختاری که تمامی مناطق حاشیه کویر مرکزی ایران با یکدیگردارند، تعمیم ویژگی‌های منطقه یزد به سایر مناطق درست نخواهد بود. این پژوهش در قالب پایان‌نامه کارشناسی ارشد در گروه برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه‌طباطبایی و زیر نظر دکتر غلامرضا کاظمیان، مکتوب و مستند شده و با عنوان «تحلیل سازمان‌یابی فضایی مناطق شهری حاشیه کویر مرکزی ایـران با تأکید بر نقش نهادساز آب؛ نمونه: شهرستان‌های اردکان و میبد» در کتابخانه دانشگاه قابل‌دسترسی است. ... ادامه
سیل پاکستان
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم. شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۷ . صفحات ۸۶ تا ۹۱

. سیل بزرگ پاکستان در سال ۲۰۱۰: مروری بر تجربه اسکان پس از سانحه توسط برنامه اسکان بشر ملل متحد (هبیتات) .

در سال ۲۰۱۰ سیل مهیبی در پاکستان رخ داد. به حدی که دولتِ پاکستان تواناییِ بازسازی و رسیدگی به مردم را نداشت و سازمان ملل به یاری این کشور شتافت و دفتر برنامه اسکان بشر ملل متحد در پاکستان مسئولیت جمع‌آوری کمک‌های مالی و سامان‌دهیِ پروژۀ اسکانِ مناطقِ آسیب‌دیده را پذیرفت. این پروژه به دفتر هبیتات در پاکستان ارجاع شد و هدفِ آن تأمینِ زیرساخت‌های لازم برای حیات‌بخشی به شهرها و روستاهای ویران بود. هدفِ این مقاله معرفیِ این پروژه و نتایجِ حاصل از اجرای آن است تا مسیر طی شده برای به ثمر رسیدنِ پروژۀ هبیتات در پاکستان و نتایجِ و بایدها و نبایدهایی که در اجرای چنین پروژه‌هایی لازم است را مرور کنیم. ... ادامه
رودخانه دانوب
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم . بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۹۲ تا ۹۷

. سازوکار همکاری بین‌المللی برای همزیستی با رودخانه دانوب .

یکی از مسائلی که چند کشور‌ را به مشارکت جمعی در یک پروژه وا می‌دارد، موضوعات زیست‌محیطی است. پروژه همکاری بین‌المللی برای احیای رودخانه دانوب یکی از موفق‌ترین این پروژه‌هاست. آلودگی‌های زیست‌محیطی همچون فاجعه‌ای خاموش‌اند. به‌خصوص وقتی که حوزه عمل میان چند کشور مشترک است، مشکلات دیگری چون عدم هماهنگی‌ها و قبول نکردن مسئولیت‌ها روند بهبود اوضاع را در دست‌اندازهای پیاپی می‌اندازند. در این یادداشت می‌خوانیم که چگونه کشورهای حوضه رودخانه دانوب طی یک روند مثبت و روبه‌جلو توانستند تصمیم‌هایی اتخاذ کنند تا به دانوب حیاتی دوباره ببخشند و متقابلاً همگی از مزایای این تغییر بهره‌مند شوند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفخات ۲ تا ۵

. سخن سردبیر . هویت و توسعه .

هر جزء برای کسب هویت بایستی با جزء مقابل سنجیده شود. این وضعیت از لحظه پس از آفرینش و گذر از وحدت ازلی آغاز شده است و با گسترش کثرت جهان گسترش یافته است؛ از این رو، ناگزیریم برای شناخت هر یک از پدیده‌های این‌جهانی به شناخت این رابطه دیالکتیکی با اجزای دیگر و پدیده‌های دیگر روی ‌آوریم. ماهیت یک پدیده در تقابل با مفهوم حرکت در زمان، سنتزی را به‌وجود می‌آورد که به‌رغم چیزِ دیگری بودن، ریشه در هر دو خالق اولیه دارد. رودخانه اگرچه همان رودخانه است، اما چون زمان از آن گذر کرده تغییر شکل داده است. چیستی رودخانه همان است گرچه چگونگی‌اش تغییر کرده باشد؛ و این همان رابطه دیالکتیکی «هویت» با حرکت در زمان است. ... ادامه
طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال هفدهم . شماره‏ پنجاه‌وششم. بهار ۱۳۹۸ . صفحات ۶۸ تا ۷۳

. مرثیه‌ای برای خانه‌هایی که ایستادند .

همه سازه‌های بومی لزوماً در مقابل زلزله آسیب‌پذیر نیستند، برخی جوامع شیوه مواجهه با آن را آموخته و در نظام ساخت‌و‌ساز خود نهادینه کرده‌اند. باوجوداین، غالباً مقاومت بنا تنها در استفاده از مصالح و روش‌های ساخت نوین در نظر گرفته می‌شود. در راستای كاهش آسیب‌پذیری مسكن روستایی در ایران «طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی» گاهی بدون توجه به توازن میان اهمیت سازه و معیارهای فرهنگی و اجتماعی، نیاز و دانش محلی را نادیده گرفته و ساخت ساختمان‌های متفاوت با الگوی ساخت بومی را رواج داده است. این مقاله‌ به‌دنبال شناخت و بازآفرینی روش‌های ساخت‌و‌ساز بومی به‌منظور مواجهه با زلزله، تقویت و به‌کارگیری آنها در کنار روش‌های معمول است. ... ادامه
شهر فاس
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۸۲ تا ۸۵

. احیای رودخانه در شهر فاس؛ احیای ساختار شهر . عزیزه چائونی .

شهرهای کهن در مواجهه با تمدن صنعتی با مسائل مشترکی روبه‌رو بودند. بسیاری از این شهرها استقلال خود را با از سر گذراندن دوران استعمار به دست آورده‌اند، گروهی از ساکنان اصیل خود را از دست داده و میزبان مهاجران شده‌اند و میراث معماریشان رو به زوال نهاده است. فاس پایتخت قدرتمند تاریخی مراکش بر منابع آبی خود مستقر است. زندگی مدرن، این شهر پویا در جوار رودخانه آن را به شهری آلوده بدل کرد. راه‌حل‌های مقطعی برای خروج از این وضعیت نابسامان ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد شهری آن را بیش از پیش نادیده می‌گرفت. عزیزه چائونی از فرصت وام تعلق گرفته به شهر برای ساماندهی یکی از معضلات شهر یعنی فاضلاب استفاده کرد،‌ بر نگاه کوتاه‌مدت و مقطعی در حل مسئله غلبه کرد و به نتایج قابل‌قبولی دست یافت. ... ادامه
خانه‌های کاشان
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۷۰ تا ۷۳

. نهضت احیای خانه‌های تاریخی کاشان؛ گامی در راستای توسعه پایدار .

هدفِ این مقاله ارائۀ تاریخچه‌ای اجمالی در بابِ احیا و مرمتِ بافتِ تاریخی کاشان است. در واقعِ تاریخچۀ مرمتِ بافت کاشان توأمان با شکل‌گیری و توسعۀ دانش مرمتِ آثارِ تاریخی در ایران و همچنین وابسته به عواملِ اقتصادی و سیاسی کشور بوده است. بنابراین این مقاله به چگونگیِ شکل‌گیری نهضت مرمت و احیا در ایران و تأثیر انقلاب سال ۵۷ و پس از آن جنگِ تحمیلی و همچنین تأثیرِ شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بر این نهضت می‌پردازد و در این حین با بررسیِ این عوامل و همچنین عواملِ تأثیرگذارِ درونی شهر کاشانْ چگونگیِ مرمت و احیای بافت تاریخیِ این شهر را توصیف و تشریح می‌کند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌و‌سوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۵۸ و ۵۹.

. مهدکودک دی پی اس . همکاران خوسلا .

از طراحان خواسته بودند تا طرحی برای دبستان زنجیره‌ای معروف شمال هند، به نام مدرسۀ همگانی دهلی، ارائه کنند. از آن‌جا که مدل می‌بایست قابلیت تکرار در مدرسه‌های متعدد جنوب هند را داشته باشد، از طراحان خواسته بودند بنایی مؤثر و کم‌هزینه و ساده خلق کنند که توانایی تطبیق آسان با شرایط سایت‌های مختلف و برنامه‌هایی با تفاوت اندک را داشته باشد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۵۲ و ۵۳

. خانه‌‏ای برای فیل ها و فیلبان‏‌ها . آر ام اِی آرکیتکتز .

پروژۀ اِسکان صد فیل و ماهوت‌هایشان (محافظان)، یا هاتیگوان (روستای فیل‌ها) در دامنۀ کوهی قرار گرفته است که کاخ امبر و قعلۀ جیپور روی آن واقع است. استراتژی طراحی در ابتدا بر سازماندهی منظر که توسط تولیدکنندگان محلی شن و ماسه تخریب شده بود استوار گشت. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ ، صفحات ۶۴ و ۶۵

. رستوران اِل کامیون . گروه معماری یونا + زامورا و فرناندومسکرا .

در اتوبان پان امریکن، ۱۹ کیلومتری جنوب لیما، یک توقفگاه اجباری برای رانندگان کامیون، شامل پمپ گازوئیل، فضاهای استراحتگاهی و خدمات غذا وجود دارد. «اِل کامیون»، در گوشه‌ای از این استراحتگاه ــ در کُنجی که قابلیت پارک ماشین وجود ندارد ــ و در فضایی به ابعاد ۲۲ در ۱۰ متر مکان‌یابی شده است. ... ادامه