پرونده

چاپولتپک
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۹۲ تا ۹۵

. مسیر فرهنگی چاپولتپک . تفرجگاهی که حامی تاریخ است .

گسترش استفاده از خودروهای شخصی در دوران معاصر سبب معضلات فراوانی برای شهرها شد. به همین علت در برخی از کشورها برای حل این معضل، به خصوص در هسته‌های مرکزی و تاریخی شهر که نقاط پر رفت‌وآمدی نیز محسوب می‌شوند، راهکارهای مختلفی اندیشیده شد. یکی از این نمونه‌های موفق خیابان آونیدا چاپلتپک، یکی از خیابان‌های تاریخی مکزیک، است. در این خیابان رفت‌وآمد وسایل نقلیه به وسایل نقلیه عمومی تقلیل یافته است و بخش‌های دیگر آن به عابرین پیاده اختصاص یافته است. برای دلپذیرتر کردن این خیابان، در چند لایه ارتفاعی، آن را به تفرجگاهی پر سایه و زیبا تبدیل کرده‌اند. همچنین منابع انرژی این خیابان همگی از منابع انرژی تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی و آب باران تأمین می‌شوند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۹۶ تا ۱۰۱

. معماری خشونت .

در سال ۲۰۰۲ م اسرائیل ساخت دیواری به طول ۷۰۹ کیلومتر و بلندی ۹ متر را در فلسطین آغاز کرد. این دیوار همچون دیوار برلین برای جدایی دو ملت نبود بلکه آشکارا دیواری برای سرکوب و خشونت بود که سرزمین‌های کرانه باختری را تکه‌تکه می‌کرد. مردم را از کشتزارهایشان، منابع آبی‌شان و از همدیگر جدا می‌کرد. به این ترتیب در اینجا برای اعمال خشونت از راهکارهای معمارانه بهره گرفته شده است؛ اما این تنها یکی از راهکارهای مدیریت شهری است که اسرائیل برای سرکوب فلسطین گرفته شده است. اسرائیل برای آنکه فلسطینیان سرزمینی که از آن هویت می‌گیرند را فراموش کنند، بر قطع کردن هرچه بیشتر پیوندهای آنها با شهرشان تمرکز کرده است. مایکل سورکین در کتاب «در برابر دیوار» سیاست‌های اشغال‌گرانه اسرائیل را در حوزه مدیریت شهری و معماری شرح می‌دهد. در این مقاله بخش‌هایی از این کتاب آورده شده است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌و‌چهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۶۰ و ۶۱

. مرکز اجتماعی ویتنام . گروه معماران اچ‌اند‌پی .

منطقه دوک تو (Duc Tho) در استان هاتین (Ha Tinh) در ویتنام منطقه مستعد وقوع بلایای طبیعی و پیامدهای تغییرات آب‌وهوایی شناخته شده است. آب‌وهوای نامساعد و کمبود فضای ضروری مشکل اساسی مردم است و زندگی و فعالیت‏‌های روزمره ایشان دائماً مورد تهدید واقع می‌شود. برای حل این مشکل، معماران H&P سازه‏ای سبک و رنگارنگ با نام Re-ainbow طراحی کرده‌اند که همچون یک آفتاب‌پرست واقعی است. RE-ainbow واژه‏ای ابداعی از ترکیب دو کلمه «استفاده مجدد» (re-use) و رنگین‌کمان (rainbow) است که از انعکاس تصویری رنگ‏‌های مختلف بر اساس ارزش برابر هر رنگ، در این پدیده طبیعی الهام گرفته است و بدین معنی است که عملکردهای متفاوتی بر اساس نیازهای مردم محلی دارد و هر دو مضمون ایستایی و پویایی را دربر می‌‏گیرد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌و‌چهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۶۴ و ۶۵

. پیش‌دبستانی ‏آکنایبیچ .

پیش‌دبستانی آکنایبیچ، واقع در شهر آکنایبیچ، تنها یک کلاس دارد؛ با وجود این از طراحی معماری کل‌نگر، اجتماعی، یکپارچه، پویا، متناسب با اقلیم منطقه، و سبکی نوین در معماری بومی برخوردار است. آکنایبیچ شهری در حال تحول است: بخش شرقی شهر را سازه‌های خشتی، کوچه‌های باریک و جاده‌های مارپیچ دربر گرفته، در حالی که بخش غربی با طراحی مدرن و خانه‌های بتنی آن، که مهاجران روستایی / شهری ساخته‌اند، به‌وجود آمده است. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۳۰ تا ۳۵

. در نسبت رنج، جهان، حقیقت .

یادداشت «در نسبت رنج، جهان و حقیقت» واکنشی است به یادداشت «افسانه دروغگویی ایرانیان» به قلم کامبیز مشتاق گوهری. احسان سنایی در این یادداشت نگاه متفاوت مشتاق گوهری به مفهوم دروغ را بهانه قرار می‌دهد تا به این نکته برسد که ضرورت گفت‌وگو و صورت‌بندی معنی حقیقت از رهگذر اعتماد فی‌مابین، ولو اینکه تا کنون به شیوه‌های متعدد عنوان شده باشد، از کدام زاویه و در کدام تقریر، اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد و نه یک فضیلت صرف. سنایی به زعم خود ترجیح می‌دهد سراغ این پیش فرض مهم نویسنده برود که «گاهی حتی معنی کلمات، در گذار تاریخ دیگر می‌شود» - تا مگر از این رهگذر به نسبت‌سنجی دو مفهومی‌های «معماری و فرهنگ» و از آن مهم‌تر «دروغ و حقیقت» بپردازد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۱۱۲ تا ۱۱۵

. سانتو دومینگو؛ مِدِلین، کلمبیا .

برای سال‌ها مدلین به عنوان یکی از ناامن‌ترین شهرهای دنیا شناخته می‌شد. مسئولان، برای تغییر دادن این چهره از شهرشان، تصمیم گرفتند به مناطق زاغه‌نشین حاشیه شرقی شهر توجه بیشتری کنند. در چنین تصمیماتی، یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند فرهنگ یک منطقه را تغییر دهد، تغییرات محیطی آن منطقه است. بنابراین طرحی برای باززنده‌سازی این منطقه اجرا شد که در آن برای بالا بردن ارزش اجتماعی منطقه، امکانات و زیبایی این منطقه ارتقا داده شد. کارشناسان همچنین به این موضوع توجه داشتند که زاغه‌نشینی بخش جدایی‌ناپذیری از شهر است و سعی کردند زاغه‌ها کمترین میزان جابه‌جایی یا تخریب را داشته باشند و درعین‌حال با مشارکت دادن ساکنین آنها در این تصمیمات احساس تعلق آنها به محل زندگی‌شان را افزایش دهند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۱۰۴ و ۱۰۵

. مقیاس کوچک، تغییر بزرگ . آندرس لپیک .

نقش یک آرشیتکت جهانی در جامعه ایجاد تغییرات است. به‌جای منتظر ماندن برای از راه رسیدن کمیسیون‌ها و مأموران گوناگون، معماران با بنیان نهادن و توسعه راهکارهای عملی به دنبال پاسخی برای شرایط متغیر زندگی بشر در بسیاری از نقاط جهان امروزند. مقیاس کوچک، تغییر بزرگ با ارائه پروژه‌های تازه ساخته شده و یا در حال ساخت در جوامع محروم در گوشه و کنار دنیا از یازده معمار و یا شرکت معماری بر بخش اصلی این تغییر متمرکز می‌شود. پروژه‌های ارائه‌شده در این مجموعه از پنج قاره جهان انتخاب شده‌اند و همگی واجد مسئولیت‌پذیری در برابر شرایط جامعه محلی خود هستند. طراحی خلاقانه این پروژه‌ها بیانگر، حس نوینی در حرفه معماری است. حس تعهد اجتماعی که امروزه بسیار بیش از پیش توسط کنشگران در حرفه معماری دنبال می‌شود. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۴۴ و ۴۵

. انتخاب سردبیر . فضایی برای مراقبه و نیایش .

به نظر می‌رسد در این عبادتگاه، نمادهایی از ساختار اولین مسجدی که به دستور پیامبر در مدینه ساخته شد به‌کار گرفته شده‌ است و با اتکا به شیوه‌های پیشروی معاصر سعی شده این نمادها بازخوانی و بازنویسی شوند. جداسازی فضای مسجد از پیرامون با یک دیوار، که شأن مقدس بدان می‌بخشد، در این‌جا کارکردی عینی یافته است؛ یک دیواره که با حرکت ممتد و پیوسته‌اش دو فضای درونی را از «بیرون» مجزا می‌سازد. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره پنجاه‌وسوم . زمستان ۱۳۹۳ . صفحات ۱۰۸ تا ۱۱۱

. پورتا پالاتزو؛ تورین، ایتالیا .

اعیانی‌سازی یکی از روش‌های باززنده‌سازی بافت‌های تاریخی است. این مقاله یکی از نمونه‌های موفق اعیانی‌سازی در شهر تورین ایتالیا را شرح می‌دهد. پورتا پالاتزو نام محله قدیمی تورین ایتالیا است که در ابتدا به عنوان محله‌ای نا امن شناخته می‌شد؛ اما پس از طی فرایند اعیانی‌سازی، کیفیت آن دو چندان شد. اهداف آنها این بود که با وجود صرفه‌جویی در هزینه‌ها، امکانات و زیبایی را به محله بازگردانند، ناامنی کاهش پیدا کند، اقشار مختلف محله با هم تعامل کنند، احساس تعلق و مسئولیت‌پذیریشان بیشتر شود و درعین‌حال اقشار ضعیف آنجا را ترک نکنند. ... ادامه
فصلنامه معماری و فرهنگ . سال پانزدهم . شماره‏ پنجاه‌وچهارم . تابستان ۱۳۹۵ . صفحات ۱۱ تا ۱۳

. هویت ‏در مسیر توسعه .

بحران هویت و گسترش روابط جهانی، آنچه بدان جهانی‌شدن می‌گویند و مصداق توسعه در عصر حاضر است، ملازم یکدیگرند. در ایران نیز، از دوران قاجار که نوعی شیفتگی نسبت به غرب پدید آمد، همواره برقراری حد تعادل بین هویت و توسعه در عرصه‌های مختلف از جمله معماری و شهرسازی موضوعی چالش‌برانگیز بوده است. در دوره پهلوی اول، با چند شیوه موازی در عرصه معماری مواجهیم. در دوره پهلوی دوم، پدیده غرب با وضوح بیش‌تری در همه عرصه‌های جامعه وارد شد. بعد از انقلاب نیز به خصوص در دهه آغازین جمهوری اسلامی، به شدت به فرهنگ ایرانی-اسلامی توجه شد، اما در حوزه معماری توفیق چندانی نیافت. در این میان معماری و شهرسازی در ساخت هویت ملی و ارتقای همبستگی اجتماعی در جهان پساپست‌مدرن امروز چه نقشی بازی می‌کنند؟ ... ادامه