. مسجد چاندگائون . کاشف محبوب .

ساختمان مسجد چاندگائون، در حاشیۀ بندر چیتاگونگ در بنگلادش، به دنبال احیای نقش سنتی مسجد است؛ فضایی که هم روحانی است و هم برای گردهمایی‏های اجتماعی مناسب است. معمار بنگلادشی، کاشف محبوب، سعی کرده است با تشخیص عناصر حیاتی مسجد، و پاک‌کردن آن از اضافات غیرضروری، به جوهره‌ای از مسجد برسد که گذشت هزاره‌ها بر آن گردی سنگین نشانده. نتیجۀ این تلاش مسجدی یکپارچه و متواضع است که در دو حجم مکعبی ساده و همسان خلاصه شده است. اولین مکعب، عرصۀ ورودی است که دیوارهای سنگین و حجیم آن با بازشوهایی کم‌ارتفاع و پهن به سمت فضای بیرون و با یک بازشوی بزرگ چشم‌مانند به سمت آسمان گشوده شده‌ است. در حجم دوم، دیوار محراب، که با نور طبیعی روشن شده‌، در تعادل با یک گنبد برش خوردۀ نمادین قرار گرفته است. در حالی که روزنه‌ها در روز حسی از گشودگی را القا می‌کنند و نور و تهویه را به درون می‌کشند، این امکان را فراهم می‌کنند که ساختمان در شب مانند یک فانوس دریایی بدرخشد. مسجد چاندگائون، با وضوح و شفافیت هندسی و کاربردی، خود را بسیار متفاوت از سازه‌های مشابهی نشان می‌دهد که ویژگی‌های مرتبط با «مسجد» را به سطحی از ابتذال و تکرار می‌کشانند. این بنا یک بیان‌ معمارانه در خلاف جهت معمول است که به‌شدت معاصر ماست و بازتابی دارد از تمایل برای زیست در فضاهایی که ارزش‌های جهانی را با خواست‌های محلی در‌هم می‌آمیزد.